نشت نشاء، رشد ویلا - وبلاگ وبکو

به گزارش وبلاگ وبکو، عطر و بویش که در فضا می پیچید حال مان بهتر می شد و گوشه دل مان ضعف می رفت. میزبان خوب بسیاری از میهمانی هایمان بود و همنشین خاطرات گذشته؛ البته خاطرات شمال را هم برایمان تداعی می کرد، اصلا مگر می گردد نامی از شمال برد و یادی از آن نکرد.

به گزارش وبلاگ وبکو، روزنامه فرهیختگان با این مقدمه نوشت: هاشمی محبوب دل عطری پسندان بود و صدری بلندقد را مشکل پسندان دوست داشتند؛ البته از صدری و هاشمی برنجش را می گوییم. خوب یادمان هست که تا همین چند سال پیش گونی های برنج خوش عطر و طعم ایرانی گوشه پستوی خانه ها بود و اصلا حرفی از باسماتی خارجی به میان نمی آمد.

دقیقا چه شد کسی نمی داند، کار مافیا بود یا دلالان خرده پا؟ یک روز چشم باز کردیم و بازار برنج ایرانی را پلمب شده دیدیم، گونی های برنج با طرح و رنگ های مختلف پر از برنج های خارجی آن هم از نوع هندی؛ بله! برنج های بی کیفیت مانند بسیاری از کالاهای خارجی راه ورودشان به بازار ایران را پیدا نموده بودند.

نوسانات و ناهماهنگی های بازار برنج به عنوان یکی از کالاهای اساسی سبد خوراک خانوارهای ایرانی، به دلیل نداشتن متولی واحد مدیریتی و اجرایی در سال های گذشته به معضلی بزرگ بدل شده است. حدودا از سال 92 ورود برنج خارجی به کشور از مبادی رسمی و غیررسمی به صورت کانتینری یا چمدانی شروع و سال به سال افزایش یافت و هیچ مرجعی پیگیر این مساله نبود. البته گاهی نمایندگان مجلس طرح های مقطعی و کوتاه مدت برای ممنوعیت واردات ارائه می نمایند که فقط وزارت صنعت، معدن و تجارت ملزم به اجرای آن است؛ البته اگر به درستی اجرا گردد و بعضی ماده و تبصره ها به آن اضافه نگردد یا فلان آقازاده ها با رابطه قانون را دور نزنند.

شواهد حاکی است که هیچ فرد یا ارگانی توان مقابله با واردات برنج قاچاق از مرزهای افغانستان و پاکستان را ندارد. همچنین آمارها نشان می دهد که بعضی شرکت های بزرگ وارد نماینده برنج خارجی انحصار واردات را در دست دارند و در برهه ای از زمان که واردات به کشور ممنوع است. این شرکت ها همچنان واردات را انجام می دهند و البته در بعضی ایام خاص دست به احتکار نیز می زنند و مصداق شاخص آن را در ایام نزدیک به ماه محرم می توانیم ببینیم.

بسیاری از وارد نمایندگان برنج مدعی این موضوع هستند که از فراوری ملی حمایت می نمایند، اما در عمل ثابت شده که این موضوع صحت ندارد. برای یک محصول مطلوب و باکیفیت احتیاج به نشاء مرغوب است و متاسفانه در کشور نشاء ها با قیمت بالا به فروش می رسد. از سختی مرحله کاشت و داشت که بگذریم به مرحله برداشت می رسیم که احتیاجمند تعداد زیادی کارگر روزمزد خواهد بود. به علت سختی کار، دستمزد کارگران در فصل برداشت بالاست. بعد از برداشت، برنج به بوجاری ها منتقل می گردد که آن هم هزینه بسیار بالایی را در برمی گیرد.

بسیاری از شالیکاران توان مالی مناسبی برای پرداخت هزینه ها ندارند، به همین دلیل ناچارند بخشی از محصول خود را قبل از برداشت به قیمت بسیار پایین به فروش برسانند و برای گذران زندگی چاره ای جز فروش محصول باقی مانده به اولین خریدار را ندارند که باز هم پای دلالان در میان است. بسیاری از دلالان با سوءاستفاده از مسائل مالی شالیکاران محصول آنها را با سود بسیار پایین خریداری و برنج های آماده را با برنج های خارجی مخلوط و در کیسه های شیک بسته بندی می نمایند و به نام برنج ایرانی با بالاترین قیمت به فروش می رسانند.

بر اساس آمار منتشرشده از سوی گمرک در چهارماهه نخست امسال حدود 644 هزار و 801 تن برنج از مبادی قانونی وارد کشور شده است. این حجم برنج وارداتی موجب خروج 602 میلیون و 548 هزار و 361 دلار ارز از کشور شده است. همچنین ارزش ریالی واردات برنج در چهارماهه نخست سال 96، بالغ بر هزار و 954 میلیارد و 802 میلیون و 305 هزار و 82 تومان در آمار گمرک به ثبت رسیده است. این حجم برنج از کشور های امارات متحده عربی، هند، پاکستان، تایلند، ترکیه و عراق وارد ایران شده و با در نظرگرفتن حجم و ارزش ریالی، واردات هر کیلوگرم برنج به کشور حدود سه هزار تومان هزینه دربر داشته است. آنالیز آمار گمرک در سه سال اخیر حاکی است فرایند واردات برنج صعودی بوده و این درحالی است که نسبت به سال 94 میزان واردات برنج بیش از دو برابر شده است.

زمانی که عرضه و تقاضای محصولی در بازار موازنه نباشد افزایش قیمت به وجود می آید؛ از آنجایی که طی چند سال گذشته شرایط مالی و معیشتی مردم سخت تر از قبل شده است بسیاری از اقشار جامعه توان خرید برنج ایرانی با قیمتی حدود 13 تا 15 هزار تومانی را ندارند و به ناچار سراغ برنج های خارجی با قیمت های پایین می فرایند.

البته نبود بازار خرید مناسب، افزایش گردشگری و تجمل گرایی نیز موجب تغییر کاربری بسیاری از زمین های کشاورزی در دو استان شمالی کشور شده است. بسیاری از مردم خطه شمال ترجیح می دهند به جای کشت برنج و تحمل مشقت بسیار و سود کمتر زمین های خود را به فروش برسانند. امروزه در بسیاری از شهرهای شمالی شاهد آن هستیم که به جای برنج در زمین ها ویلا رشد می نماید.

رشد قارچ گونه ویلا، وجود دلالان و عدم حمایت مستقیم وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی از کشاورزان موجب شده تا فراوری کاهش یافته و قیمت ها افزایش چند برابری داشته باشند. آنالیز شرایط بازار برنج طی چند سال اخیر نشان می دهد دست هایی پشت پرده بوده که به شرایط نابسامان بازار این محصول دامن زده است. قطعا هم فراوری نماینده و هم مصرف نماینده مایلند که قیمت برنج ایرانی کاهش یابد، اما این امر زمانی محقق می گردد که همه دستگاه های دولتی مرتبط حمایت از فراوری داخلی و کاهش واردات را در دستور کار خود قرار دهند. امری که بسیار محال به نظر می رسد، زیرا شرکت های بزرگ وارد نماینده تبدیل به یک مافیای برنج در کشور شده اند و کنترل این مجموعه بزرگ عملا از دست دولت خارج شده است.

در آخر باید بگوییم عواملی چون واردات بی ضابطه و بدون نظارت برنج، نبود تعرفه قیمتی، محدودیت و ممنوعیت مقدار واردات در فصل برداشت در کنار مدیریت گسسته بازار برنج این فرصت را برای سودجویی بعضی واردنمایندگان ایجاد نموده که با احتکار در بعضی فصول موجب افزایش قیمت و تورم و درنهایت نارضایتی مصرف نمایندگان شوند.