قدرت هاضمه فرهنگی و تنوع، دو ویژگی مهم پرونده های کمانچه و پیانو است، همیشه نخبگان و هنرمندان توانسته اند مردم را منسجم و یکپارچه نمایند - وبلاگ وبکو

به گزارش وبلاگ وبکو، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در شب کمانچه و پیانوی کلاسیک ایرانی گفت: قدرت هاضمه فرهنگی و تنوع دو ویژگی مهم پرونده های کمانچه و پیانو است.

به گزارش خبرنگار وبلاگ وبکو، علی اصغر مونسان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، شامگاه پنجشنبه 18 مرداد با بیان این مطلب در مراسم شب کمانچه و پیانوی کلاسیک ایرانی که در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزار گردید، اضافه نمود: موسیقی از مهم ترین و عالی ترین بخش های میراث ناملموس کشور است، به ویژه ساختن و نواختن کمانچه و نیز پیانوی کلاسیک ایرانی و امشب گرد هم آمده ایم تا این دو هنر زیبای ایرانی را پاس بداریم.

او اضافه نمود: این کشور سرشار از هنر و فرهنگ است و در ثبت های دنیای محدودیت سهمیه داریم. بااین حال ما از سهمیه مان حداکثر استفاده را می کنیم. در حوزه ثبت ملی نیز همه همکاران من با عشق پای کار هستند و هر هفته حجم زیادی از موارد ثبت شده در فهرست آثار ملی ابلاغ می گردد تا از داشته های فرهنگی تاریخی و هنری صیانت گردد و به دست فراموشی سپرده نگردد.

او افزود: برای این که بتوانیم در حوزه ثبت دنیای از تمام ظرفیت هایی که داریم استفاده کنیم، از ثبت های مشترک با کشورهای مختلف بهره برده ایم که این امر ارزشمند است چراکه اولاً یک موضوع ثبت دنیای می گردد و ثانیاً فرهنگ ایرانی به نمایش گذاشته می گردد و نشان می دهد این فرهنگ تا چه عمقی از دنیا رسوخ نموده است و سایر ملل نیز از فرهنگ ایرانی بهره برده اند.

معاون رئیس جمهوری گفت: موسیقی بیان مفاهیمیاست که در درون انسان می گذرد، هنرمندان نگاه ویژه ای به دنیا هستی و انسان دارند و بیان این نگاه ها در قالب نگارش و بیان کردن امکان پذیر نیست، و فقط با ابزار هنر ممکن می گردد. عالی ترین ابزار هنر نیز موسیقی است.

کوشش سازمان میراث فرهنگی برای صیانت از میراث ناملموس

مونسان گفت: موسیقی به زعم بسیاری از هنرمندان، انعکاس صدای دوست است و دوست در هنر و فرهنگ ما عالی ترین مظهر زیبایی ها و خوبی هاست. خوشحالیم که ایران ما پر از هنرمندان خوب و عالی مقام است و انصافاً جا دارد که روزبه روز به این هنر ببالیم و یاری کنیم تا این هنر جهت خودش را به خوبی ادامه دهد. موسیقی اگرچه در بخش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طبقه بندی می گردد، اما درخصوص آنچه سهم ما در حفاظت از این میراث فرهنگی ناملموس است تمام کوششمان را انجام داده ایم و خواهیم داد.

این مقام مسئول در ادامه گفت: با مروری بر پرونده کمانچه و پیانو متوجه شدم که دو ویژگی تنوع و قدرت هاضمه فرهنگی دو ویژگی مهم این دو پرونده هستند که البته فکر می کنم این دو ویژگی، ویژگی فرهنگ ایرانی باشد. در بخش تنوع علاوه بر این که توانسته ایم ویژگی های فرهنگ خود را حفظ کنیم تنوع اقوام ایرانی باعث شده تا تنوع فرهنگی و هنری داشته باشیم و شاید بگردد گفت فرش ایرانی که نقوش زیبای آن یکپارچه در کنار هم باعث خلق زیبای یک اثر هنری زیبا شده است، نمونه ای از تنوع فرهنگ و هنر ایرانی است.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ادامه داد: در بخش هاضمه فرهنگی و غنای فرهنگی کشور نیز ما همیشه پذیرای فرهنگ و هنر کشورهای دیگر بوده ایم اما این فرهنگ ایرانی این قدر این غنا را داشته است که این موضوع را در خودش هضم کند و به آن لحن ایرانی دهد، پیانوی کلاسیک ایرانی نمونه ای است که یک ساز غربی در فرهنگ و هنر ایرانی هضم شده و لحن ایرانی گرفته است.

مونسان گفت: خوشبختانه کمانچه نیز روزبه روز جای خودش را دارد باز می نماید و در ارکستر موسیقی سنتی ایرانی روزبه روز دارد جای خودش را باز می نماید و می گردد گفت تقریباً تمام اقوام ایرانی با کمانچه مأنوس هستند و مفتخریم که به نمایندگی از ملت بزرگ ایران توانسته ایم کمانچه را به صورت مشترک با کشور آذربایجان به ثبت دنیای برسانیم و پیانو ایرانی نیز خوشبختانه به ثبت ملی رسیده است.

او ادامه داد: وقتی به تاریخ ایران نگاه می کنیم می بینیم با وجود تمام فراز و نشیب هایی که بر این کشور گذشته اما فرهنگ و هنر ایرانی روزبه روز توانسته است به جهت بالندگی خود ادامه دهد و موجب همدلی بیشتر ما ایرانی ها و اتحاد بیشتر ما باشد و آرزو می کنم که این کشور پرافتخار همچنان باافتخار در طول تاریخ بدرخشد. گذشته ما نشان می دهد که این گونه بوده است و در مقاطع مختلفی تحت فشار قرار گرفتیم جنگ هایی به ما تحمیل شده و حتی بخش هایی از کشور ما اشغال شده اما خوشبختانه این فرهنگ ایرانی، این هنر ایرانی و نخبگان و هنرمندان ایرانی بوده اند که توانسته اند این مردم را منسجم و یکپارچه در کنار هم قرار دهند و این کشور در آینده نیز ان شاء الله با افتخار بیشتر جهت بالندگی خود را ادامه می دهد.

موسیقی یکی از کهن ترین مواریث بشری است

محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور نیز در این مراسم در سخنانی گفت: سخن خودم را با تعریف حکیم ابونصر فارابی آغاز می کنم که می گوید موسیقی هنری است عرفانی و روحانی که همیشه در قرون مختلف همدم و همراه اهل دل بوده و عرفا و اندیشمندان با موسیقی جلای روح داده و اصوات آن را در زمان خلوت و تنهایی به دنیای مکاشفات خود راه داده اند.

او اضافه نمود: اگر از دیدگاه یک کارشناس میراث فرهنگی بخواهم به موسیقی نگاه کنم باید اعتراف کنم که موسیقی یکی از کهن ترین مواریث بشری است و شاهد آن پیکره های گلی باستانی در موزه های مختلف است که نشان از عمق تاریخی فرهنگ ایرانی دارد.

طالبان گفت: موسیقی قطعاً یکی از بخش های مهم فرهنگ را نشان می دهد. بر انسان تأثیر می گذارد و تأثیر می پذیرد وقتی از این هنر سخن به میان می آید وظیفه میراثبانان است که برای حفظ و صیانت از این هنر کوشش نمایند ازاین رو سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر خود واجب می داند که تجلیات این میراث روح بخش را در سطوح ملی و دنیای به ثبت برساند و به خوبی نیز بر این واقف هستیم که ثبت به تنهایی کافی نیست درنتیجه علاوه بر ثبت، این فرایند احتیاجمند مشارکت مردم و صاحبان اصلی فرهنگ است.

معاون میراث فرهنگی کشور ادامه داد: ایران 13 اثر ثبت دنیای در حوزه میراث ناملموس دارد که همه آن ها به طور مستقیم و غیرمستقیم با موسیقی مرتبط هستند، اما پرونده های ردیف موسیقی ایرانی در سال 2009، موسیقی بخشی های خراسان در سال 2010، نقالی در سال 2011 و هنر ساخت و نواخت کمانچه در سال 2017 به طور مستقیم به موسیقی مربوط هستند.

طالبیان توضیح داد: کمانچه یکی از قدیمی ترین و کهن ترین ابزار موسیقی در فرهنگ منطقه خصوصاً در بین ایران و آذربایجان است که در اجرای موسیقی کلاسیک و فولکلوریک به عنوان یک ساز خوش صدا مورداستفاده قرار می گیرد، امکانات متعدد صوتی کمانچه باعث شده تا در بیشتر نقاط روستایی و شهری در مراسمی که احتیاج به همنوایی با مردم احساس گردد از این ساز بهره برده می گردد.

او اضافه نمود: نزدیک دو سده از ورود پیانو به ایران می گذرد و چهار نسل از نوازندگان با این ساز نواخته اند، که ازجمله استادان این هنر می توان از مرتضی محجوبی و جواد معروفی نام برد.

برای نجات موسیقی همه باید کوشش کنیم

در این مراسم هم چنین علی اکبر شکارچی استاد نوازنده کمانچه و پیشکسوت موسیقی ایرانی نیز در سخنانی گفت: متأسفانه به نظر می رسد همه آلوده موسیقی های سطحی شده اند. به داد این موسیقی برسید و بیایید هر چه از دستمان برمی آید، برای آن انجام دهیم و همه برای نجات این موسیقی کوشش کنیم.

او اضافه نمود: یکی از آرزوهای من این است که همان طور که ردیف میرزاعبدالله ثبت شد، نغمه هایی که از دل این سازها برمی آید نیز ماندگار و آموزش داده شوند.

شکارچی توضیح داد: موسیقی های سطحی ارتباط انسان ها با طبیعت و خاک را قطع و مردم را بیمار نموده است. چرا سرزمینی مثل ایران که دارای ریشه کهن فرهنگی و موسیقیایی است، باید موسیقی هایی را که شعر، تنظیم و ساز آن سنخیتی با فرهنگ این مملکت ندارد، تحمل کند؟

داریوش پیرنیاکان مدیر پرونده هنر ساخت و نوازنده کمانچه نیز در این شب فرهنگی در سخنانی به تشریح سیر و روند ثبت دنیای پرونده کمانچه پرداخت و گفت: در دولت قبل از روی سایت یونسکو متوجه شدم که ساز تار توسط کشور جمهوری آذربایجان ثبت دنیای شده است. بعد از این موضوع هر چه کوشش کردم پیروز نشدم و مسئولان وقت توجه نکردند. به همین دلیل به فکر ثبت ساز کمانچه افتادم و خوشبختانه با روی کار آمدن مدیران جدید در سازمان میراث فرهنگی در دولت یازدهم و دوازدهم پیروز به ثبت این پرونده شدیم.

او اضافه نمود: از یک سال و نیم پیش آغاز به ثبت پرونده ساز عود کردیم و پرونده آن نیز آماده شده است. با توجه به این که این ساز در منطقه هم وجود دارد، به همین دلیل به سوریه و ترکیه نیز برای ثبت پرونده مشترک اعلام نموده ایم تا اگر تمایل دارد با ایران سهیم گردد، ما کوشش می کنیم تا تمام سازهای ایرانی اعم از فولکلوریک و سازهای شهری را ثبت دنیای کنیم.

در این مراسم قطعاتی از پیانوی ایرانی توسط استاد پویان آزاده نواخته شد و استاد علی اکبر شکارچی نیز کمانچه نواخت.

همچنین در این مراسم لوح ثبت دنیای هنر ساخت و نواخت کمانچه و شیوه نوازندگی پیانوی کلاسیک ایرانی با حضور علی اصغر مونسان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری رونمایی شد.