تلسکوپ هابل تصویری تماشایی از دو کهکشان باشکوه دوردست ثبت کرد - وبلاگ وبکو

به گزارش وبلاگ وبکو، نخستین تصویری که ناسا در سال 2022 از نگاه هابل منتشر کرد، دو کهکشان باشکوه دوردست را نشان می دهد که مدل های کیهان شناختی را به چالش می کشند.

تلسکوپ فضایی افسانه ای هابل به نوعی از توانایی های خود فراتر رفته است. ناسا نخستین تصویر هابل در سال 2022 را طی روزهای گذشته منتشر کرد و این نگاه به کیهان، بسیاری از اجرام کیهانی را در خود جای داده است. پس زمینه این نمای ژرف از کیهان، پر از کهکشان های دوردست است، ستاره ای به وضوح در بالای تصویر می درخشد و به نظر می رسد که هر دو کهکشان بزرگ و اصلی تصویر قرار است با هم برخورد نمایند، اما این یک خطای دید است.

به گفته ناسا به نظر می رسد که یک کهکشان از کنار در حال فرو رفتن به درون کهکشان مارپیچی همسایه یعنی ان جی سی 105 (NGC 105) است؛ اما این فقط یک خطای دید است. از نقطه کیهانی خود در بازوی مارپیچ کهکشان راه شیری، NGC 105 را به خوبی در کنار کهکشان دیگری مشاهده می کنیم اما در واقعیت هر دو جرم بسیار از هم فاصله دارند. کهکشان مارپیچی NGC 105 در فاصله تقریبا 215 میلیون سال نوری و در صورت فلکی حوت (Pisces) قرار گرفته است.

چنین خطاهای دیداری، نتیجه منظره زمینی ما هستند و در نجوم زیاد اتفاق می افتند. یک نمونه خوب برای این موضوع، صورت های فلکی هستند. ستارگانی که صورت های فلکی را تشکیل می دهند، در فاصله های بسیار متفاوتی از زمین قرار دارند اما به نظر ما آن ها یک الگوی مشخص را تشکیل می دهند زیرا در امتداد یک خط دید قرار گرفته اند. در حالی که یک ناظر در بخش دیگری از کهکشان، الگوهای متفاوتی را می بیند.

مشاهدات دوربین میدان باز 3 هابل که چندی پیش پس از خواب عمیق به فعالیت بازگشت، با استفاده از مجموعه وسیعی از مقدار گیری های هابل ممکن شده است که این دو نزدیک را آنالیز می نمایند. کهکشان هایی که شامل دو پدیده نجومی شگفت انگیز هستند؛ ستارگان متغیر قیفاووسی و انفجارهای ابرنواختری بزرگ.

در حالی که این دو پدیده ممکن است نامرتبط به نظر برسند، زیرا یکی دسته ای خاص از ستارگان درخشان و بسیار تپنده و دیگری انفجار ناشی از مرگ خشن یک ستاره بزرگ است، ستاره شناسان از هر دو برای مقدار گیری فاصله های دور تا اجرام نجومی استفاده می نمایند.

هر دو قیفاووسی ها و ابرنواخترها درخشندگی بسیار قابل پیش بینی دارند. ستاره شناسان از این به اصطلاح شمع های استاندارد و به وسیله مقایسه مقدار روشنایی این اجرام از زمین با روشنایی واقعی آن ها، برای مشخص فاصله استفاده می نمایند. NGC 105 شامل متغیرهای ابرنواختر و قیفاووس است که به اخترشناسان این فرصت را می دهد تا دو روش مقدار گیری فاصله را با یکدیگر کالیبره نمایند.

ستاره شناسان وقایع جالبی را درون کهکشان ها مشاهده نموده اند که در این تصویر و دیگر منظره ها عمیق از کیهان ثبت شده است. آن ها به تازگی فاصله بعضی کهکشان های نمونه از جمله NGC 105 و سرعت آن ها را برای مقدار گیری سرعت انبساط کیهان که با عنوان ثابت هابل (Hubble Constant) شناخته می گردد، تجزیه وتحلیل کردند.

نتایج آن ها با پیش بینی های ارائه شده به وسیله مدل کیهان شناختی که به طور گسترده ای پذیرفته شده است، مطابقت ندارد و نشان می دهد که تنها 1 در میلیون محتمل است که این اختلاف نتیجه خطاهای مقدار گیری باشد.

تفاوت میان مقدار گیری های کهکشان و پیش بینی مدل کیهان شناختی یک عامل شگفتی قدیمی برای ستاره شناسان است و این یافته های اخیر شواهد معتبر جدیدی ارائه می دهند که نشان می دهد واقعا چیزی در مدل استاندارد کیهان شناسی ما اشتباه است یا وجود ندارد.

تلسکوپ فضایی هابل (Hubble Space Telescope) که به وسیله ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) اداره می گردد، بیش از سه دهه است که تصاویر بی سابقه ای از کیهان گرفته است. این ابزار علمی قدرتمند چندی پیش رکورد بیش از 1 میلیارد ثانیه فعالیت در فضا را پشت سر گذاشت و حتی با وجود اینکه تلسکوپ فضایی بزرگ تر و نسل بعدی ناسا، تلسکوپ فضایی جیمز وب، هم اکنون در فضا باز شده است و برای ثبت تصاویر باشکوه از کیهان آماده می گردد، همچنان به فعالیت خود ادامه خواهد داد.

عکس کاور: نگاه ژرف هابل به دو کهکشان دوردست؛ کهکشان مارپیچی NGC 105 در مرکز تصویر دیده می گردد.

Credit: ESA/Hubble & NASA, D. Jones, A. Riess et al.; Acknowledgment: R. Colombari

منابع: NASA, Mashable