میر شکرایی آیینه فرهنگ ایرانی - وبلاگ وبکو

به گزارش وبلاگ وبکو، محمد میر شکرایی به مثابه آیینه ای است که می توان در وجود، زندگی، سلوک وفعالیت هایی که انجام داده تا حد زیادی قد و بالای فرهنگ ایرانی را دید.

به گزارش وبلاگ وبکو، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، سید محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با تأکید براین که تعداد کمی مردم شناس داریم که در این رشته تحصیل نموده اند، تخصص و تألیفاتی دارند ولی مردم را نمی شناسند، در مراسم نکوداشت این مردم شناس پیشکسوت همچنین اعلام کرد: میر شکرایی از جمله آن دسته از مردم شناسانی است که مردم را می شناسد، این یک وجه تمایز بزرگ به حساب می آید چون در روزگاری زندگی می کنیم که بین سواد و شناخت فاصله افتاده است.

بهشتی وجود آدم هایی را که تنها سواد ندارند بلکه مردم را نیز می شناسند، در این روزگار گرانبها دانست و اضافه کرد: البته این امر در همه حوزه ها و نه تنها مردم شناسی امری گرانبهاست، به خصوص در حوزه های فرهنگی این قضیه وضعیت خاصی پیدا می نماید، یعنی در حوزه های فرهنگی و رشته هایی که با موضوع میراث فرهنگی سر و کار دارد، تفاوت می نماید .

وی با بیان این که شناخت مردم موکول به خواندن کتاب و سواد نیست بلکه وابسته به انس است که می تواند منجر به تقرب گردد، ادامه داد: همان اندازه که نمونه ای مانند میر شکرایی بسیار ارزشمند است نقطه مقابلش هم از نظر نادر بودن خیلی ارزشمند است که می توان روی آن مطالعه کرد که این چه موجودی است که می تواند راجع به مردم مطالعه کند و بوی این فرهنگ را نگیرد و به آن تعلق خاطر نیابد .

انس و الفت گودار با معماری ایرانی

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در ادامه به تأثیرمردم شناسی در رشته های دیگر مانند معماری، بهترین اثر معماری که در یک قرن اخیر ساخته گردیده و هم معاصر و هم ایرانی است را مقبره حافظ دانست و اعلام کرد: از عجایب روزگار اینکه سازنده حافظیه ایرانی نیست،

وی با طرح این پرسش که چطور آندره گودار فرانسوی توانسته حافظیه را به این زیبایی بسازد و فروغی در کنارش سعدیه را طوری بسازد که هیچ چنگی به دل نمی زند؟ گفت: دلیل این امر انس و الفتی است که گودار با معماری ایرانی یافته چون دلش از سنگ نبوده و متأثر گردیده است .گودار به عنوان یک معمار وقتی می خواهد اثری بیافریند حافظیه را می سازد ولی فروغی این انس و الفت را ندارد در عین اینکه در مقبره سعدیه از گنبد و کاشی استفاده نموده اما هنگام مشاهده آن به انسان احساس ایرانی بودن دست نمی دهد و به گونه ای سخن نمی گوید که بتوانیم با آن ارتباط برقرار کنیم، در حالیکه با مقبره حافظ ارتباط برقرار می کنیم چون انگار با زبان خودمان با ما سخن می گوید به همین دلیل هم استقبال مردم از مقبره حافظ بیشتر از سعدی است با اینکه سعدی مقامش کمتر از حافظ نیست و نقشی که در فرهنگ ما دارد بسیار بالا ست .

او میر شکرایی را از این جنس آدم ها دانست واضافه کرد: کافی است که دلتان از سنگ نباشد آن وقت است که در اثر همنشینی با او شما هم مبتلا می شوید.

وی میر شکرایی را به مثابه آیینه ای دانست که می توان در وجود، زندگی، سلوک وفعالیت هایی که انجام داده تا حد زیادی قد و بالای فرهنگ ایرانی را دید و با طرح این پرسش که فرهنگ ایرانی چه ویژگی هایی دارد؟ گفت: یکی از ویژگی های فرهنگ ایرانی رِندی است، میر شکرایی نیز رِند است. او کیمیاگر است، فرهنگ ایرانی را دوست دارد و در حوزه کاری اش کیمیاگری می نماید.

بهشتی با اشاره به کوشش هایی که میرشکرایی برای ثبت دنیای نوروز انجام داده است، ادامه داد: وقتی میر شکرایی برای اینکه نوروز را در مقامی قرار دهد که بتوان سخن از دنیا نوروز و ثبت دنیای آن به میان آورد، کوشش کرد شماتت می شد که چرا به این موضوع توجه نموده ولی او مانند آبی که برای رسیدن به مقصد از سنگ ها می گذرد از تمامی سختی ها گذشت .

او سپس به تحقیق های دیگر این مردم شناس مانند آنالیز در حوزه انسان و آب اشاره نمود و گفت: نه هواشناس بود نه هیدرولوژیست، او مردم شناس است، رشته ای که خیلی جدی نیست و اگر نباشد مشکل جدی پیش نمی آید ولی معلوم شد که اگر مردم شناس نداشته باشیم و به مردم شناسی رجوع نکنیم مشکل حیات پیدا می کنیم و او زمانی که این امر خریدار نداشت با دوراندیشی این نگاه را مطرح نمود.

وی سپس ادامه داد: فرهنگ ایرانی زندگی بین دو بحران است که متأسفانه نه مدیران و نه تحصیلنموده ها متوجه این نیستند که یکی از ویژگی های مهم فرهنگ ایرانی تربیت گردیده سرزمینی است که برای زیستن در آن شرط لازم زیستن به دو بحران نظیر سیل ، زلزله ، خشکسالی و... است برای همین در فرهنگ ما روز مبادا و صندوقخانه داریم .

او با بیان اینکه امروز درکِ تفاوت پستو و صندوق خانه کار مسئله ای است گفت: فرق این دو را مردم شناسان می دانند، پستو جای آشغال ها ولی صندوقخانه آنجایی است که تمام آنچه برای روز مبدا و ارزشمند است را نگه می داشتیم .

به گفته بهشتی، میر شکرایی در اثر انس با فرهنگ ایرانی متوجه شد که فرهنگ ایرانی آنچیزی است که قرار است در صندوق خانه روز مبادا به یاری ما بیاید، همان چیزی که دیگران آن را دم در گذاشتند تا رفتگر بیاید و آن را ببرد و حتی جا برای پستو باز نمایند .

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: میر شکرایی نه تنها صندوق خانه اش را بیرون نریخت بلکه کوشش کرد با همه کارهایی که در حوزه مردم شناسی انجام داد برای جامعه صندوق خانه ای تدارک ببیند .او به گذشته نزدیک توجه کرد وبه آن توجه داد چون مردم شناسی علمی راجع به گذشته نزدیک است که امروز نفس می کشد.

وی با بیان این مطلب که باستان شناسان در مورد ریشه ها کار می نمایند ولی مردم شناسان و زبان شناسان با این بخش سرو کار دارند و می توانند تضمین نمایند که در چه حالی هستیم و چکار کنیم که بهتر شویم، به ناراحتی های در مورد شکل گیری جابجایی های قومی و وضعیت نابهنجاری هایی که در آینده ایجاد می گردد، پرداخت و آن را بی تدبیری هایی دانست که مدیریت کشور با در نظر نگرفتن زمینه فرهنگی به آن دامن می زند.

وی خطاب به محمد میرشکرایی گفت: شما اندوخته زیادی در زندگی جمع کردید، من غبطه می خورم به زندگی شما و آنچه برای جامعه و فرهنگ خودتان به یادگار گذاشتید، بخش های مغفول مانده را مورد توجه قرار دادید سعی کردید آن را به خودآگاه جامعه بیاورید .

او اضافه کرد : درست زمانیکه هنوز عید غدیر را به رخ نوروز می کشند و گمان مینمایند که نوروز مغایر عید غدیر است و سواد ندارند که بدانند غدیر در نوروز رخ داده است و گمان می نمایند که این دو در مقابل هم هستند و در این روزگار شما توانسته اید کارهای بزرگ انجام دهید .

میر شکرایی مشعل مطالعات مردم شناسی را روشن نگه داشته است

علیرضا حسن زاده رییس پژوهشکده مردم شناسی نیز در سخنانی، میر شکرایی را یکی از اعضای برجسته مرکز مردم شناسی ایران دانست که پس از انقلاب مشعل مطالعات مردم شناسی را در تداوم فعالیت های این مرکز روشن نگه داشته و حضوری برجسته در شکل گیری پژوهشکده مردم شناسی و فعالیت های علمی آن داشته است.

او با بیان این که تألیفات ارزشمند وی در شناخت عناصر و جلوه های کلیدی فرهنگ و تمدن ایران صندلی مهم و برجسته ای دارد و نشان دهنده عشق وی به فرهنگ سرزمین ایران است، اضافه کرد: در زمانی که گسستگی میان فعالیت های مرکز مردم شناسی و از دست رفتن چهره های کلیدی مانند هوشنگ پورکریم ، کاظم سادات اشکه وری تنها کسی که ادامه فعالیت ها را با عشق زیاد به فرهنگ ایران دوباره شروع کرد و این جریان را مدیریت کرد میر شکرایی بود .

مردم شناسی ؛ نگاهی عام و جامع در حوزه فرهنگ و تمدن

سید احمد محیط طباطبایی رییس ایکوم ایران نیز در سخنانی با اشاره به زادروز ابوریحان بیرونی که به نام روز ملی مردم شناسی در تقویم رسمی ایران ثبت گردیده است، گفت: ابوریحان بیرونی در رشته های زیادی یکی از مفاخر تمدن و فرهنگ ایران و دنیا اسلام است .

او بیان این نکته که مردم شناسی یکی از شاخه های علوم اجتماعی، تاریخ و انسان شناسی به شمار می رود، اضافه کرد: نگاه مردم شناسان بسیار مهم است و تمامی علوم را از جنبه فرای نگاه سایر رشته ها مورد نقد و آنالیز قرار می دهند، همانطور که ابوریحان عالم بزرگ جغرافیا و فرهنگ زمانه اش نوع رفتار مردم آن دوره را برای ما مستندنگاری نموده و به جا گذاشته است.

رییس ایکوم ایران گفت: مردم شناسی نه بصورت یک پژوهشکده و مرکز مستقل و جدا، بلکه هر گروهی که در حوزه میراث فرهنگی کشور ایران فعالیت دارد از این نگاه می تواند به موضوع خود وارد گردد، چون مردم شناسی هم یک رشته مستقل و هم یک نگاه عام و جامعه در حوزه فرهنگ و تمدن است.

او با بیان اینکه نکوداشت دکتر میرشکرایی یک اخلاق تاریخی است که باید رسم گردد، گفت: افرادی که به گذشته و میراث و حفاظت آن اقدام می نمایند افرادی هستند که به آینده توجه دارند و نکوداشت میر شکرایی برای آینده مردم شناسی است برای کسانی که در این زمان وارد این حوزه می شوند و فعالیت می نمایند و می توانند از آن به عنوان شاخص یاد نمایند .

شبان میر شکرایی، مردم شناس و پسر محمد میر شکرایی - نیز در این آئین با اشاره به حضورش در کنار پدر در موزه پژوهشی مردم شناسی گفت: در این دوران با سه عنوان موزه به عنوان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین نهادهای اجتماع، پژوهش زیر ساخت و ساختار هر حرکتی و مردم شناسی آشنا شدم که امروز در رأس امور کاری ام قرار گرفته است .

وی با اشاره به تحصیلات و سابقه کاری اش در رشته مهندسی معدن گفت: پدرم همیشه می گفت معدن یعنی ارتباط انسان با طبیعت و این یعنی میراث طبیعی و من آموختم که در این حوزه باید مردم معدن را بشناسم و مردم شناسی باشم که دارم مهندس معدن می شوم و نهایتا به این رسیدم که این راه با وجود درآمدِ کم بهتر است و راه پدر را ادامه دهم.

خودم را متعلق به خانواده مردم شناسی می دانم

محمد میر شکرایی مردم شناس پیشکسوت و استاد مردم شناسی در این آئین گفت: این سنت خوبی است که در تقویم سال ایرانی روزهایی را به چهره های شاخصی از فرهنگ و دانش مردمی و کهن ایران اختصاص یافته است .

او اضافه کرد: امروز روز استاد ابوریحان بیرونی و مردم شناسی به حق نام گرفته است البته من ترجیح می دهم از ابوریحان بیرونی به عنوان حکیم نام ببرم و حکیم در فرهنگ ایرانی آن کسی است که به عرصه های مختلف دانش تسلط دارد .

این مردم شناس اعلام کرد: من خودم را متعلق به خانواده مردم شناسی می دانم.